Bedrijfsvoering

Op verzoek van de raad is er met ingang van de jaarverantwoording 2021 een paragraaf juridische zaken opgenomen in de begroting en jaarstukken. In deze paragraaf wordt inzicht gegeven in het aantal lopende en afgeronde juridische procedures per rechtsgebied, de capaciteit die hiermee gemoeid is en de sturingsmogelijkheden die er zijn ten aanzien van de capaciteitsinzet.

Aantallen per rechtsgebied
We geven een overzicht van het aantal lopende, in behandeling genomen en/of afgeronde gerechtelijke zaken in 2022.

Bestuursrecht:
Voor wat betreft de bestuursrechtelijke geschillen zijn zaken behandeld op het gebied van sociaal zekerheidsrecht, ruimtelijke ordening, omgevingsrecht/handhaving en overige zaken, veiligheid en burgerzaken.   
Hieronder wordt daar een opsomming van gegeven.

Sociaal zekerheidsrecht
Voor wat betreft sociaal zekerheidsrecht zijn 38 procedures afgerond. Het ging daarbij om:

• 15 beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 7 beroepsprocedures met uitkomst gegrond;
• 1 beroepsprocedure met een gegrondverklaring voor wat betreft ontvankelijkheid en voor het overige ongegrond;
• 2 beroepsprocedures met een niet-ontvankelijk verklaring;
• 6 beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 2 hoger beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 1 hoger beroepsprocedure met een niet-ontvankelijk verklaring;
• 2 hoger beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 2 voorlopige voorzieningen waarbij het ene verzoek is afgewezen en het andere verzoek is ingetrokken door de wederpartij.

Daarnaast zijn er in 2022 4 beroepsprocedures en 2 hoger beroepsprocedures tegen ons opgestart die nog niet behandeld zijn.

Ruimtelijke ordening
Er is 1 procedure afgerond in 2022. Het ging daarbij om een beroepszaak waarbij het ingediende beroep tegen het bestemmingsplan gegrond is verklaard. Daarnaast is er nog tegen 2 andere bestemmingsplannen beroep aangetekend. Deze zijn nog niet ingepland voor behandeling bij de Raad van State.

Omgevingsrecht/handhaving en overige zaken
Hierbij gaat het o.a. om procedures inzake het verlenen van omgevingsvergunningen, het opleggen van een last onder dwangsom of bestuursdwang, de behandeling van Woo verzoeken, het nemen van verkeersbesluiten en de behandeling van verzoeken om nadeelcompensatie.
Voor wat betreft de behandelde zaken kunnen de volgende resultaten worden gemeld:     

• 1 beroepsprocedure met uitkomst ongegrond;
• 1 beroepsprocedure met uitkomst gegrond;
• 1 beroepsprocedure met een niet-ontvankelijk verklaring en een daartegen ingediend verzet ongegrond;
• 3 beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 3 hoger beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 2 hoger beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 6 voorlopige voorzieningen waarbij 4 verzoeken zijn afgewezen, 1 verzoek niet ontvankelijk is verklaard en 1 verzoek is toegewezen.

Ook is 1 beroep door de gemeente ingediend. Deze is niet-ontvankelijk verklaard.
De volgende zaken zijn nog in behandeling:

• 1 voorlopige voorziening;
• 11 beroepsprocedures;
• 2 hoger beroepsprocedures.

Veiligheid
Er zijn 4 procedures afgerond met de volgende uitkomsten:

• 2 beroepsprocedures met uitkomst ongegrond;
• 1 beroepsprocedures waarbij het beroep is ingetrokken door de wederpartij;
• 1 voorlopige voorziening waarbij het verzoek is afgewezen.

Daarnaast zijn er 2 beroepsprocedures en 1 hoger beroepsprocedure opgestart die nog niet behandeld zijn. Hierin zijn wij de verwerende partij.

Burgerzaken
Op het gebied van burgerzaken is 1 hoger beroep behandeld. Deze is gegrond verklaard.

Civiel recht:
De gemeente Almelo is hierin 4 keer de eisende partij geweest en 2 keer de verwerende partij. Op 31 december 2022 waren alle zaken afgerond. Daarbij zijn wij 5 keer in het gelijk en 1 keer in het ongelijk gesteld. Vier zaken (waarvan 2 lang lopende kwesties) zijn via een schikking afgerond.  

Strafrecht:
Er is 1 strafrechtelijke procedure geweest waarbij de rechtmatigheid van de garagebox controles ter discussie is gesteld. De overtreders zijn strafrechtelijk veroordeeld en de controle is rechtmatig bevonden.

Nagenoeg alle bestuursrechtelijke zaken worden door de organisatie zelf opgepakt. Desgewenst kan ruggespraak met de stadsadvocaat plaatsvinden. Bij zaken met bijvoorbeeld een hoog afbreukrisico kan het voorkomen dat het dossier door hen wordt overgenomen met ondersteuning van de betrokken ambtenaren. Voor de civiele zaken geldt dat er, met uitzondering van kantonzaken tot 25.000 euro, arbeidszaken en huurzaken, sprake is van verplichte procesvertegenwoordiging.  

Voor de aantallen klachten en bezwaren die zijn behandeld door de bezwaarschriftencommissies Algemene zaken en Sociaal domein wordt verwezen naar de paragraaf Dienstverlening in deze jaarverantwoording.

Interne capaciteit en sturingsmogelijkheden
Bij de Eenheid Concernzaken zijn 3 concernjuristen werkzaam bij wie ca. 2,0 fte aan capaciteit beschikbaar is voor juridische vraagstukken. Naast de juridische capaciteit op concernniveau zijn er juristen werkzaam bij de eenheden, bijvoorbeeld op het gebied van vergunningverlening & naleving, veiligheid en Sociale Zaken. De concernjuristen houden zich bezig met concernjuridische kwaliteitszorg zoals bevoegdheidsverdeling (delegaties en mandaten), verordeningenbeheer en coördinatie van Wob-verzoeken. Daarnaast worden zij ingezet voor vragen van juridische aard waarvoor geen expertise binnen de eigen eenheden/teams voorhanden is of waarvoor aanvullende juridische expertise nodig is.

Op deze manier wordt getracht het aantal zaken waarvoor externe juridische expertise moet worden ingewonnen, zoveel mogelijk te beperken. Tevens ligt hieraan ten grondslag dat dossiers “aan de voorkant” goed opgepakt worden zodat voorkomen wordt dat er achteraf gerepareerd moet worden met alle gevolgen van dien. Vanuit de organisatie kunnen ook vooraf specifiek vragen aan de stadsadvocaten worden voorgelegd tijdens maandelijks inloopspreekuren. Ook toetsen de concernjuristen de juridische kwaliteit van bestuurlijke voorstellen. In geval van juridische vraagstukken zorgen de concernjuristen in samenspraak met de collega’s van de eenheden voor een juridisch houdbaar besluit.

De inhuur van een stadsadvocaat of juridische expertise anderszins verloopt via de concernjurist die hierin het accounthouderschap vervult. Doel hiervan is te voorkomen dat externe expertise wordt gevraagd terwijl deze kennis ook in “eigen huis” aanwezig is. De betrokken ambtenaren zorgen ervoor in overleg met concernzaken dat de dossiers compleet en overzichtelijk aan de advocaten worden aangeleverd, zodat de advisering efficiënter kan verlopen. Ze blijven inhoudelijk betrokken om goed te kunnen blijven sparren met de advocaten. Een eventuele (verdere) processtap dient eerst met concernzaken afgestemd te worden.

Externe inhuur
De gemeente Almelo heeft met een aantal kantoren raamcontracten afgesloten voor inhuur van specifieke juridische expertise. Het gaat daarbij om onderwerpen op het gebied van vastgoedtransacties, staatssteun, project- en gebiedsontwikkeling, bouwcontracten, aanbestedingen, inkoop, bestuurs- en omgevingsrecht. Als er specifieke zaken spelen op het gebied van arbeidsrecht en burger- en publiekszaken dan zijn daarvoor doorgaans ook vaste kantoren beschikbaar. In 2022 bedroegen de kosten die hiermee gemoeid waren afgerond 630.000 euro (was in 2021 727.000 euro).

Terugvordering zorggelden van zorgaanbieders
Wij kijken kritisch naar de kwaliteit van geleverde zorg. Mocht zorg niet geleverd zijn of van onvoldoende kwaliteit, dan wordt zorggeld teruggevorderd. Naar aanleiding van rechterlijke uitspraken en een getroffen schikking is in 2022 een bedrag van in totaal ongeveer 1,6 miljoen euro van zorgaanbieders terug ontvangen.