Programmaplan

Aan de ambitie 'Samen maken we Almelo veiliger' wordt in 2021 onder andere op de volgende manieren een bijdrage geleverd:

• We volgen snel en zichtbaar meldingen van overlast op.
• We ondersteunen het verbeteren van de kwaliteit van de leefomgeving (schoon, heel en veilig).
• We controleren gebiedsgericht of inwoners en bedrijven strafrechtelijke en bestuursrechtelijke regels naleven.
• We lanceren een informatiecampagne hoe inwoners zelf kunnen bijdragen aan een veiliger buurt.
• We geven voorlichting hoe inwoners zelf een buurtpreventieteam kunnen starten.
• We stimuleren initiatieven van inwoners die hun straat, wijk of buurt veiliger willen maken.
• We willen de eerste diagnose verbeteren over de hulp die nodig is voor kwetsbare personen.
• We willen escalatie van overlastsituaties zoveel mogelijk voorkomen door een verbeterde samenwerking op het gebied van zorg en veiligheid.
• We investeren in (extra) toezichthouders die meer gebied- en probleemgericht gaan werken.

Uitvoering in 2022:

Integraal Veiligheidsbeleid 2022 – 2025

In januari 2022 heeft de gemeenteraad het ‘Integraal Veiligheidsbeleid gemeente Almelo 2022 – 2025’ vastgesteld. Het nieuwe beleid kent vijf speerpunten:

1. Ondermijnende criminaliteit
2. Zorg en Veiligheid
3. Jeugd en Veiligheid
4. Leefbaarheid
5. Digitale veiligheid

Deze speerpunten geven richting aan de inzet van de gemeente Almelo op het gebied van openbare orde en veiligheid.

Speerpunt ‘Ondermijnende criminaliteit’: integrale controles en bestuurlijke interventies

In 2022 hebben er verschillende integrale controles plaatsgevonden, waaronder controles van seksbedrijven, autobedrijven, horeca (meerdere malen) en op planologisch gebruik van garageboxen (meerdere malen). Dit heeft geresulteerd in onder andere de vondst van professioneel vuurwerk en voorwerpen en stoffen voor het kweken van hennep (zogenoemde ‘voorbereidingshandelingen’). Naar aanleiding van deze integrale controles zijn bestuurlijke waarschuwingen verstuurd, lasten onder dwangsom opgelegd en is zelfs een garagebox gesloten voor een periode van drie maanden.
Daarnaast is geïnvesteerd in bewustwording op het gebied van ondermijnende criminaliteit. In samenwerking met MMA zijn twee campagnes uitgevoerd. De eerste campagne was gericht op het buitengebied en is uitgevoerd in samenwerking met de gemeente Twenterand. De campagnedoelen waren:

• het vergroten van bewustzijn met betrekking tot drugslabs;
• waarschuwen voor de risico’s;
• informeren over de signalen van ondermijnende criminaliteit;
• vergroten van meldingsbereidheid van getuigen;
• een veilig en anoniem handelingsperspectief bieden via MMA.

In het kader van deze campagne is de gemeente Almelo met haar partners ‘de boer op’ geweest om met bewoners in het buitengebied in gesprek te gaan over het herkennen en melden van ondermijnende signalen. Daarnaast is er een digitale campagne gevoerd, waaraan MMA ook heeft bijgedragen via haar social mediakanalen.

De tweede campagne was gericht op vastgoed en de weerbaarheid van pandeigenaren. Voor deze campagne golden dezelfde doelen als voor de campagne die gericht was op het buitengebied.

Speerpunt ‘Zorg en Veiligheid’
In 2022 heeft de implementatie van de Aanpak Voorkomen Escalatie (AVE) vorm gekregen. Ketenpartners zijn tijdens een netwerkbijeenkomst betrokken in deze ontwikkeling. Deze bijeenkomst is zeer goed ontvangen en zal in 2023 een vervolg krijgen om de bekendheid van AVE verder te vergroten en om ervoor te zorgen dat professionals dezelfde taal spreken als het gaat om op- en afschalen van sociale (veiligheids)problematiek. Het kernteam Zorg en Veiligheid is in 2022 verder geborgd in de organisatie en heeft regie op de ontwikkelingen op het snijvlak van Zorg en Veiligheid. Ook de samenwerking en verbinding met ketenpartners is verder versterkt om het gezamenlijke verantwoordelijkheidsgevoel te realiseren als het gaat om complexe sociale problematiek.

Verder heeft het Trimbos-instituut in opdracht van de gemeente Almelo in 2022 een onderzoek naar GHB-problematiek uitgevoerd. Het onderzoek en de bijbehorende aanbevelingen zullen benut worden om te komen tot een sluitende aanpak van GHB-problematiek in Almelo.

Speerpunt ‘Jeugd en Veiligheid’
In 2022 heeft de sluitende aanpak Jeugd en Veiligheid vorm gekregen met een viertal pijlers: preventie, signalering, interventies/opschaling en monitoring/samenwerking. De uitwerking van deze sluitende aanpak wordt opgenomen in het programma Zorg en Veiligheid.
In 2022 is een herstart gemaakt met het vroegsignaleringsoverleg Jeugd om kwetsbare jongeren eerder in beeld te krijgen om te voorkomen dat ze afglijden richting criminaliteit. Daarnaast investeren we in preventie op thema’s zoals wapenbezit, drugs, polarisatie, seksuele intimidatie en digitale criminaliteit om de risico’s te beperken dat we in een later stadium zwaardere interventies moeten inzetten. Verder is de samenwerking met (regionale) partners verder versterkt om gezamenlijk de risico’s dat jongeren afglijden te beperken.

Speerpunt ‘Leefbaarheid’: aanpak (seksuele) (straat)intimidatie
In 2022 is het plan van aanpak seksuele intimidatie vastgesteld door het College van burgemeester en wethouders. Het doel van het plan is de veiligheid te vergroten en daardoor de veiligheidsgevoelens van (jonge) vrouwen en de LHBTIQ+ gemeenschap te verbeteren in Almelo. In de aankomende jaren wordt er uitvoering gegeven aan het plan van aanpak.
In 2022 heeft daarnaast twee keer de ‘Ben je oké?’ campagne gedraaid. Gedurende de campagne-periodes waren diverse horecagelegenheden en sportverenigingen ambassadeur van de campagne. Ook werd de campagne online, in bushokjes en op straatborden uitgedragen.
Tevens is er in 2022 aandacht gegeven aan Orange the World (OTW) in samenwerking met de Soroptimisten. OTW is een wereldwijde campagne waarbij aandacht wordt gevraagd voor geweld tegen vrouwen en meisjes.
Ten slotte zijn in 2022 jongerenwerkers getraind door GGD Twente. In deze training leerden zij seksueel (grensoverschrijdend) gedrag bespreekbaar te maken met jongeren. In 2023 zal er mogelijk nog een verdiepende training plaatsvinden.
De gemeente Almelo is voor de aanpak aangesloten bij het programma Veilige Steden dat geïnitieerd is door het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het ministerie ondersteunt de gemeente Almelo beleidsmatig en financieel.

Speerpunt ‘Leefbaarheid’: tegengaan voetbal-gerelateerde verstoringen van de openbare orde
Sinds het einde van de coronacrisis is in heel Nederland sprake van een toename van voetbal-gerelateerde verstoringen van de openbare orde. Zo ook in Almelo. Samen met de politie, het Openbaar Ministerie en Heracles Almelo heeft de gemeente Almelo in 2022 stevig ingezet op een (persoonsgerichte) aanpak van deze problematiek. In dat kader zijn circa 60 stadionverboden en 3 gebiedsverboden opgelegd aan supporters die zich (ernstig) hebben misdragen. Deze aanpak zal in 2023 onverminderd worden voorgezet.

Speerpunt ‘Leefbaarheid’: uitbreiding boa-capaciteit en uitrusting boa’s
Boa-capaciteit
In verband met de schaarse beschikbaarheid van boa’s en tegelijkertijd de hoge vraag naar boa capaciteit, is er inzichtelijk gemaakt wat daadwerkelijk de vraag naar boa uren is. Uit de inventarisatie blijkt dat er maandelijks een tekort is van 3,6 fte aan boa capaciteit (excl. 3 fte die momenteel nog extra wordt ingehuurd vanuit de programmamiddelen). Naar aanleiding van dit onderzoek is er bij de begroting voor 2023 extra boa-capaciteit aangevraagd. Er is uiteindelijk 2 fte aan middelen ten behoeve van boa-capaciteit beschikbaar gekomen.

Bodycam
Naar aanleiding van een succesvolle pilot in 2021 is elke boa (domein 1) in 2022 standaard uitgerust met een bodycam. De boa’s hebben ervaren dat een bodycam een preventief effect heeft op het gedrag van mensen. Mensen gedragen zich rustiger zodra zij een bodycam zien, wat ertoe leidt dat het veiligheidsgevoel van de boa’s wordt verhoogd.

Handboeien
In 2022 heeft er een onderzoek plaatsgevonden naar de behoefte tot verdere uitbreiding van de uitrusting van boa’s. Naar aanleiding van de resultaten – die voort zijn gekomen uit individuele interviews met boa’s – is er voor gekozen om handboeien toe te voegen aan de vaste uitrusting van de boa’s domein 1. In het voorjaar van 2023 zal er een aanvraag worden ingediend bij de minister om de uitrusting van de boa’s domein 1 uit te breiden met handboeien. Er is niet gekozen voor uitbreiding van de uitrusting met een korte wapenstok, omdat nut en noodzaak hiervoor op dit moment ontbreken.

Speerpunt ‘Digitale veiligheid’
In 2022 is er een start gemaakt met de aanpak van digitale veiligheid. Digitale veiligheid is een relatief nieuw beleidsthema. Met de aanpak beogen we het zelfbeschermend gedrag van inwoners en ondernemers te verhogen. In 2022 lag de focus binnen de aanpak vooral op jongeren en ouderen. Er zijn in 2022 diverse acties uitgevoerd, zoals: social media campagnes, Haltlessen voor jongeren, Mobiel Media Lab, ontwikkeling Almelose seniorenfolder, HackShield, cyberweerbaarheidsmonitor en een bijeenkomst in de wijk De Riet. In de uitvoering van onze aanpak wordt er nauw samengewerkt met de politie en overige ketenpartners, zoals Saxion Hogeschool en Avedan. In 2023 zal onze aanpak worden uitgebreid met nieuwe doelgroepen, zoals MKB en kwetsbaren.

Overige inzet

Actualisatie APV
In 2022 is de APV op een aantal onderdelen geactualiseerd. Wat betreft de afdeling ‘evenementen’ zijn een groot aantal nieuwe artikelen toegevoegd. Deze artikelen hebben betrekking op welke gegevens bij een aanvraag moeten worden ingediend en op welke gronden de burgemeester een aanvraag kan weigeren of een reeds verleende vergunning kan intrekken. Daarnaast is, als eerste gemeente in Nederland, een artikel toegevoegd die het mogelijk maakt voor de burgemeester om op te treden tegen personen die in de digitale wereld oproepen tot het verstoren van de openbare orde. Daarnaast biedt het artikel ook de mogelijkheid om op te treden tegen bedrijven die het toelaten dat dergelijke berichten worden geplaatst.

Nieuwe bestuurlijke maatregelen
In 2022 heeft de burgemeester voor het eerst van de bevoegdheid gebruik gemaakt om een aanwezigheidsvergunning (voor kansspelautomaten) te weigeren, omdat de aanvrager in de afgelopen drie jaren in strijd met de Wet op de kansspelen heeft gehandeld. Naar aanleiding van twee bezwaarprocedures wordt in 2023 een beleidsregel opgesteld om vast te leggen welke feiten en omstandigheden een rol spelen bij de beoordeling van de burgemeester of hij van deze bevoegdheid gebruik maakt. Tegen overtredingen, bestaande uit het aanwezig hebben van kansspelautomaten zonder aanwezigheidsvergunning, heeft de burgemeester in 2022 drie keer een last onder dwangsom opgelegd.

Opvang vluchtelingen uit Oekraïne
Na de Russische invasie in Oekraïne werd snel de noodzaak duidelijk om opvanglocaties te organiseren. Almelo besloot vrijwel direct om de sloop van Huize Alexandra uit te stellen en deze locatie beschikbaar te houden voor de opvang van maximaal 300 Oekraïense vluchtelingen. Team Veiligheid heeft over de opvang, spreiding van vluchtelingen en onder meer medische zorg  afstemming met de Veiligheidsregio Twente / GGD, stelde het Veiligheidsplan op voor de opvanglocatie en formeerde samen met de interne Taskforce Oekraïne een projectgroep voor het inrichten en bemensen van de opvanglocatie. In heel korte tijd is de locatie geschikt gemaakt voor bewoning. Huize Alexandra is inmiddels nagenoeg volledig bewoond en er staat nu een structurele organisatie die alles op en rond de locatie organiseert en coördineert.