Programmaplan

1. De basis is op orde (schoon, heel, veilig):

• De wijk is schoner, veiliger en 'technisch' beter op orde;

• De woningen zijn kwalitatief verbeterd;
• Een groter vertrouwen van bewoners in de toekomst van de wijk, gemeente en andere (overheids)organisaties;
• De samenwerking tussen de partijen in de wijk is verbeterd en partners zijn betrouwbaar gebleken;
• De wijze van communiceren is duidelijker en begrijpelijk.

Uitvoering in 2022:
De basis meer is op orde (schoon, heel, veilig) doordat:

• Bewoners zwerfvuil opruimen. Daarnaast namen jongeren opnieuw deel aan het Zakgeld voor zwerfvuil project. Hierdoor is de uitstraling verbeterd;
• Bedrijventerrein Achter de molen is verbeterd. Samen met bewoners en ondernemers hebben we plannen gemaakt en uitgevoerd om verdere verloedering tegen te gaan:
  • We hebben het initiatief van - en de fondsenwerving – voor muurschilderingen ondersteund. In mei zijn de muurschilderingen aangebracht;
  • We hebben plannen gemaakt om de verkeerssituatie te verbeteren en de parkeeroverlast te bestrijden. In het najaar zijn de maatregelen uitgevoerd.
• Een gecoördineerde handhavingsaanpak is ontwikkeld. Hiermee zijn op verschillende locaties in de wijk controleacties op kamerverhuur uitgevoerd. Met als doel overlast en ondermijning terug te dringen. In de wijk zijn zeker 50 panden bezocht;
• De verbeterde en verduurzaamde woningen van huiseigenaren en de corporatie een positief effect hebben op de uitstraling en leefbaarheid van de wijk;
• De aanpak met ‘Doen wat je zegt en zeggen wat je doet’ zijn vruchten afwerpt. Het vertrouwen van bewoners in de toekomst van de wijk en in organisaties is toegenomen. We zijn er nog niet, de speciale aandacht voor deze wijk is ook de komende jaren nodig. De specifieke werkwijze gaat verder in de aanpak van de prioritaire wijken Kerkelanden, Ossenkoppelerhoek en Nieuwstraatkwartier;
• De samenwerking met bewoners, ondernemers en organisaties de afgelopen jaren flink is verbeterd. De lijnen zijn kort. Nieuwe ontwikkelingen worden in de eerste planfase besproken. Elk pakt vanuit de eigen verantwoordelijkheid de rol en taken. De partijen hebben ervaren hoe we met deze werkwijze samen meer bereiken dan ieder afzonderlijk.

2. Een duurzaam sociale en leefbare wijk:

• Bewoners zijn meer betrokken bij hun wijk en er is meer sprake van een inclusieve samenleving;
• Er is minder sprake van overerving van armoede;
• het gebruik (en de stapeling) van voorzieningen is lager, de zelfredzaamheid van bewoners is groter;
• De 'wijkeconomie' is meer op orde.

Uitvoering in 2022:

• Bewonersinitiatieven versterken de sociale samenhang in buurten en vergroten de zelfredzaamheid van inwoners. De initiatieven zijn essentieel om de beweging in de wijk op gang te houden. Door corona vielen in 2020 en 2021 veel van de activiteiten stil. In 2022 kon het gelukkig weer ‘los gaan’. Door activiteiten te ondersteunen brachten we (groepen van) bewoners met elkaar in contact;
• In 2022 hebben we 17 bewonersinitiatieven ondersteund en gerealiseerd;
• De activiteiten in bewonersinitiatief de Hagedoorn zijn verder uitgebouwd en bereiken steeds meer inwoners. Het concept van ‘inwoners betrekken andere inwoners’ zorgt voor een dynamiek die je met de inzet van alleen professionals niet kunt realiseren. Juist door de combi van actieve inwoners en professionals bereiken we een groep inwoners die anders niet meedoet. Op 14 mei vierde de Hagedoorn een drukbezocht Lentefestijn. Aan de brunch op Burendag op 24 september namen 75 tot 100 mensen deel. Op 17 december konden maximaal 120 mensen deelnemen aan de kerstmaaltijd;
• De bewonersgroep van de Witvoeten- en Gravenstraat is betrokken bij de herinrichting van hun straat. Zij hebben de bestrating, het groen en het speeltoestel gekozen. Deze activiteiten dragen bij aan de sociale cohesie in de straat. Op 14 december is de heringerichte straat feestelijk geopend;
• Het onderwijsprogramma van basisschool Step! is verrijkt door de verlengde schooldag te ontwikkelen. Het op Step! ontwikkelde Succeslokaal is uitgerold naar de Kubus, St. Egbertus, de Bonkelaar, de Compaan en de Zegge. De vijf Succeslokalen hebben Kind- en Oudercomponenten met thema’s als Social Media, Gelukslessen en Koffieochtenden met opvoedvragen. De scholen zien de meerwaarde van het Succeslokaal en willen deze activiteiten graag verduurzamen;
• Om de wijkeconomie te stimuleren hebben we de braderie van de ondernemersvereniging van de Nieuwstraat op 28 augustus ondersteund en waren we aanwezig met een stand;
• Om de sociale cohesie en leefbaarheid in de wijk te versterken hebben we de kerstmarkt van het Vinkenplein op 17 december ondersteund. Bewoners hebben zelf de versieringen boven de straat gemaakt. Het Vinkenplein was bij de verkiezing van SBS6 wederom genomineerd als mooiste kerststraat. Het Vinkenplein won en werd de mooiste kerststraat van Nederland in 2022.

3. Een ruimtelijk toekomstbestendige wijk:

• De uitstraling van de wijk is ruimtelijk gezien verbeterd en iconen komen beter tot hun recht;
• De entree van de wijk is verbeterd;
• De beleving en waardering van groen, water en openbare ruimte is toegenomen.

Uitvoering in 2022:

• De nieuwe woningen in de Witvoeten- en Gravenstraat zijn opgeleverd en de Witvoetenstraat is opnieuw ingericht met meer groen en extra waterbergingscapaciteit. Dit draagt bij aan de verduurzamingsopgave voor de gebouwde omgeving en aan klimaatadaptatie. Het groen verkoelt de stad in de zomer en zo is er minder hittestress. Door het groen en de speelser ingerichte buitenruimte heeft de Witvoetenstraat nu een eigentijdse uitstraling
• We hebben Beter Wonen ondersteund bij de planvorming voor de realisatie van de nieuwe invulling van de Acaciaschool. De transformatie van dit pand en van het terrein is in 2022 gestart. In 2023 krijgt dit voormalige schoolgebouw een nieuwe invulling. Hiermee wordt de Acaciaschool in ere hersteld en is de entree naar de wijk verbeterd;
• We hebben bestuur van korenmolen ‘de Hoop’ ondersteund bij de fondsenwerving voor de realisatie van de molenschuur. Nu de bouw van de molenschuur is afgerond staat er een stevige basis waarmee het bestuur ons culturele erfgoed verder kan doorgeven. In deze molenschuur krijgt de molenaarsopleiding beter vorm en wacht bezoekers een warm ontvangst. De molenschuur is een aanwinst voor de straat. De molen als icoon voor de wijk komt hiermee beter tot zijn recht. Dit is een mooie verbetering van de entree naar de wijk. We hebben de buitenruimte rond de molen opnieuw ingericht. De uiteindelijke inrichting van het gebied rond de molen wordt meegenomen in de realisatie van de Spoorzone;
• Het bedrijventerrein Achter de molen had een troosteloze aanblik. Met bewoners, eigenaren en ondernemers hebben we voor de korte termijn verbeteringen gerealiseerd. In mei zijn muurschilderingen aangebracht. Verder zijn het zwerfvuil en parkeerproblemen aangepakt en zijn maatregelen getroffen om de verkeersveiligheid te bevorderen. Voor de langere termijn is dit binnenstedelijke bedrijventerrein opgenomen in de ruimtelijke ontwikkelingsplannen voor het prioritaire gebied de Spoorzone.

4. Een klimaat adaptieve en aardgasvrije wijk:

• De energietransitie is meer in gang gezet;
• Woningen hebben gemiddeld energielabel B;
• De bewustwording van duurzaamheid en klimaatverandering is verbeterd.

Uitvoering in 2022:

• We hebben inwoners geïnformeerd, gestimuleerd en geactiveerd om zich in te zetten voor een meer duurzame en groene leefomgeving. Met de volgende activiteiten hebben we de bewustwording bevorderd:
  • De stratenacties met de bakfiets op 29 januari, 9 april, 14 mei, 1 juni, 29 juni en 10 september. We belden aan, boden een pakket energiebesparende voorzieningen aan en gingen in gesprek over verduurzaming van de woning;  
  • Op 14 mei 2022 is het fysieke Energiehuis geopend in de Hagedoorn. De naam ‘Energiebron’ is bedacht door een inwoner van de wijk. De Energiebron laat voorbeelden zien voor verduurzaming en vergroening in en om de woning. Inwoners kunnen inspiratie en informatie halen, materialen bekijken en informatie vragen tijdens het spreekuur;
• Met bewoners en twee subsidies van het Waterschap Vechtstromen hebben we:
  • De buurt- en pluktuin bij de Hagedoorn gerealiseerd. In de tuin kunnen bewoners planten plaatsen die niet meer in de eigen tuin passen. Anderen kunnen er stekjes halen voor in de eigen (gevel)tuin;
  • Een project uitgevoerd om 50 geveltuintjes aan te leggen in de Nachtegaalstraat, de Wilgenstraat en de Nieuwstraat;
  • Een project ontwikkeld om 50 watertonnen aan te koppelen in de Wondestraat, Wilgenstraat, Spreeuwenstraat en Duikerstraat;.
• Het in het Nieuwstraatkwartier ontwikkelde ontzorgaanbod biedt huiseigenaren – die behoren tot de specifieke doelgroep - die hun woning willen verduurzamen handelingsperspectief. Het ontzorgaanbod biedt ondersteuning van een bouwadviseur en een gunstige lening;
  • In 2022 hebben 62 huiseigenaren een lening aangevraagd via de regeling woningverbetering en woningverduurzaming. In totaal zijn er 99 leningen aangevraagd;
  • In 2022 hebben 84 huiseigenaren een keukentafelgesprek gevoerd met de bouwadviseur en dit heeft geleid tot 34 verduurzamingsplannen. De huiseigenaar blijft zelf aan het roer bij de verduurzaming van de eigen woning. Wanneer er, naast vragen over verduurzaming sprake is van andere problematiek, verwijzen we naar verdere hulp;
• Het college stelde het plan van aanpak inclusieve energietransitie vast. Dit plan, opgesteld door de programma’s Duurzaamheid en Nieuwstraatkwartier, benoemt de barrières die inwoners ervaren bij het verduurzamen en formuleert oplossingsrichtingen. Het ontzorgaanbod, voor huiseigenaren met een smalle beurs, is onderdeel van het nieuwe beleid inclusieve energietransitie;
• De outreachende aanpak van de stratenactie met de bakfiets is onderdeel geworden van het beleid voor Inclusieve energietransitie en in te zetten in de hele gemeente. Op 17 december 2022 was de 1 ^e bakfietsactie in de Anjelierstraat en de Irisstraat in de Riet. Dit leverde 20 aanmeldingen op voor een gesprek met een bouwadviseur;
• Met het plan Twentse Ontzorg Financiering (TOF) vroegen Enschede, Hengelo en Almelo het rijk  om een lumpsum beschikbaar te stellen voor de bestrijding van energiearmoede. De TOF-regeling werd de ministers de Jonge en Jetten tijdens het bezoek aan de Hagedoorn op 5 december aangeboden;
• Junior Energiecoach is uitgevoerd bij basisschool Step!
• De door Beter Wonen opgeleverde woningen in de Witvoeten- en Gravenstraat leveren een flinke sprong in energielabel op. De eerste straten met aardgasvrije woningen in de wijk zijn hiermee een feit;
• De hoge energieprijzen vormen een knelpunt voor eigenaren van maatschappelijk vastgoed. We hebben het bestuur van Bewonersinitiatief de Hagedoorn ondersteund bij het maken van een plan voor verduurzaming van het pand en het aanvragen van subsidies voor de uitvoering van dat plan. Het rijk heeft de aangevraagde subsidie voor Verduurzaming Maatschappelijk Vastgoed (Dumava) toegekend.
• De energietransitie draagt bij aan sociale samenhang, leefbaarheid en een betere uitstraling van de buurt. De energietransitie is daarom een bruikbaar middel gebleken in de wijkaanpak. Deze inzichten benutten we door voortaan de beleidsontwikkeling voor duurzaamheid in kwetsbare wijken samen met sociaal domein en wijksturing vorm te geven.

5. Vergroten vertrouwen in de toekomst van de wijk, gemeente en andere (overheids)organisaties:

• De samenwerking met en tussen partijen in de wijk is beter
• Communicatie is duidelijker.

Uitvoering in 2022:

• De samenwerking met en tussen partijen in de wijk is verbeterd. Er zijn korte lijnen tussen bewoners, ondernemers, organisatie en de gemeente;
• De wijkkrant Nieuwstraatkwartier is vier keer verschenen en vertelde over gerealiseerde projecten. De wijkkrant heeft bijgedragen aan een beter imago van wijk en heeft inwoners geïnspireerd om ook zelf initiatieven te ontwikkelen. Dit maakte bewoners trots;
• Met vertrouwde gezichten bleven we zichtbaar in de wijk. De investering in de basis van de wijk en de specifieke aandacht voor de wijk heeft bijgedragen aan terugkeer van vertrouwen in de overheid en organisaties en aan de toename van burgerschap.
• De opbrengst van programma Nieuwstraatkwartier is op meerdere plekken in de wijk zichtbaar. De rapportage Programma Nieuwstraatkwartier brengt de opbrengst van de inzet sinds 2017 in beeld met een greep uit krantenartikelen, filmpjes en foto’s.

Het vervolg

Met de nieuwe collegeperiode is programma Nieuwstraatkwartier gestopt en lopen de volgende sporen verder:

• De domein-overstijgende wijkaanpak wordt verder doorontwikkeld binnen wijksturing/ leefbare wijken en dorpen en uitgerold naar andere delen van de stad;
• De regulering van kamerverhuur en huisvesting van arbeidsmigranten wordt verder uitgewerkt in de lijn;
• Het binnenstedelijke bedrijventerrein Achter de molen is onderdeel van de Spoorzone;
• Het ontzorgaanbod voor woningeigenaren met een smalle beurs wordt doorontwikkeld binnen de duurzaamheidsaanpak voor kwetsbare wijken binnen programma Klimaat